Kuchnia bułgarska - znane potrawy
Kuchnia bułgarska uznawana jest za jedną z najzdrowszych w Europie. Mimo swej prostoty, jest zróżnicowana. Wpływały na nią upodobania mieszkańców różnych regionów kraju, ale także burzliwa historia. Odnaleźć tu można smaki pochodzące z sąsiednich Turcji i Grecji, a nawet wpływy węgierskie! Kuchnia bułgarska jest bardzo smaczna, słynie z właściwości zdrowotnych oraz tego, że bułgarscy gospodarze są gościnni i serwowane przez nich dania zazwyczaj podawane są w dużych porcjach.
Najbardziej charakterystycznymi składnikami bułgarskich dań są wyroby mleczne. Królującymi tu serami są biały słony ser owczy, zwany sirene oraz kaszkawał, czyli twardy ser o pikantnym smaku i intensywnym zapachu. Popularne są tu także jogurty, o których mówi się, że są jedyne w swoim rodzaju i posiadają nadzwyczajne właściwości lecznicze dzięki szczepowi bakterii występującemu tylko tutaj, nazywanemu lactobacterium bulgaricum. Wiele potraw popija się ayranem, czyli słonawym mlecznym napojem lub kwaśnym mlekiem krowim, a nawet bawolim.
Potrawą najczęściej kojarzoną typowo z Bułgarią jest szopska sałata. Tak! Szopska sałata pochodzi właśnie stąd, dokładnie z regionu stolicy kraju Sofii, który zamieszkują osoby tradycyjnie zwane Szopami. Co wydawać się może zaskakujące, sałatka ta nie ma korzeni w kuchni regionalnej. Została stworzona w stolicy w drugiej połowie XX wieku jako szybka przystawka dla coraz większej liczby odwiedzającej turystów kraj. Sałatka składa się z pokrojonych surowych warzyw: ogórków, pomidorów, papryki i cebuli oraz słonego sera sirene lub szopskiego. Wszystko to polewa się oliwą i… danie gotowe!
Innym daniem typowo bułgarskim, niemal niespotykanym w pozostałych częściach Półwyspu, jest tarator, będący charakterystycznym chłodnikiem. Zupę tworzy się na bazie wspomnianego już kwaśnego mleka, do którego dodaje się posiekanego ogórka, odrobinę zgniecionego czosnku, koperku, soli oraz oliwy z oliwek. Może stanowić orzeźwiający posiłek w upalny dzień, lub smaczną przystawkę przed prawdziwą ucztą.
Oczywiście, jak to na Bałkanach, tutaj także popularne są przysmaki mięsne z grilla. Najczęściej spotykanymi są kebapcze oraz kiufte. Pierwsze danie to odpowiednik znanych z krajów byłej Jugosławii ćevapčići, czyli podłużne kotleciki wieprzowe lub wołowe przyrządzane na grillu. Kiufte zaś to małe pulpeciki, mięsne kulki z siekanego mięsa z dodatkiem cebuli, natki pietruszki, soli, pieprzu oraz kminku rzymskiego, nierzadko podlewane w trakcje grillowania piwem. Wyroby mięsne przyrządzane są z dość tłustego mięsa i długo wyrabiane, dzięki czemu są niezwykle soczyste i puszyste.
Niemal we wszystkich krajach Półwyspu Bałkańskiego jada się piekarniany wyrób zwany burkiem. Bułgaria ma dodatkowo swoją specjalną odmianę tego przysmaku, czyli banicę. Banicę najczęściej wypieka się w formie placka lub zawijanego „ślimaka”. Wypiek powstaje z cieniutkiego ciasta filo, zwanego w Bułgarii „kori”, które wyrabia się z mąki pszennej, wody i odrobiny oleju. Tradycyjnie przekłada się je słonym serem sirene, choć coraz częściej spotkany jest także z nadzieniami warzywnymi, i tak odpowiednio zwinięte piecze się je w piecu. Podaje się jeszcze ciepłe z którymś z mlecznych napojów, takim jak ayran, kefir, kwaśne mleko lub z tzw. bozą, czyli unikatowym napojem ze sfermentowanej pszenicy.
Popularne w Bułgarii są także różne gulasze i zapiekanki, takie jak gjuwecz, sacz czy musaka. Gjuwecz wywodzi się z kuchni tureckiej, jednak to potrawa która zagościła niemal we wszystkich krajach bałkańskich. Jako że to gulasz, którego jednymi z głównych składników są różnorodne warzywa, niedawno rozpowszechniła się także wersja wegetariańska tego dnia, przez co gjuwecz zyskuje coraz większe rzesze fanów. Tradycyjnie to danie z duszonego w glinianych naczyniach mięsa i warzyw: cebuli, pomidorów, zielonej i czerwonej papryki, bakłażanów, ziemniaków, odrobiny fasolki, marchewki i pietruszki. Danie w trakcie duszenia podlewa się bulionem, podawane jest często z ryżem. Bardzo sycące i aromatyczne! Podobnie jak sacz, który z reguły jest jednak bardziej mięsny. Zapiekane w żeliwnym naczyniu różne gatunki mięsa przykryte odrobiną sera. No i oczywiście musaka, o którą od lat toczą się spory grecko-bułgarsko-tureckie. Skąd wywodzi się to danie? Trudno określić, ale na pewno w Bułgarii jest bardzo popularne! Bułgarska musaka różni się jednak od pozostałych tym, że jest nieco bardziej ziemniaczana. Do przyrządzenia tej zapiekanki używa się plastrów bakłażana i ziemniaków, mielonego mięsa i beszamelu. Za podstawę greckiej musaki służą zaś same bakłażany, bez dodatku ziemniaków. Oczywiście i taką wersję tego dania można spotkać w Bułgarii!
Ponadto w Bułgarii popularne są takie przekąski jak papryki faszerowane, małe opiekane papryki na grillu czy pasta paprykowo-pomidorowa lutenica. Przysmakami spotykanymi niemal tylko w Bułgarii są wyroby z róży. Bułgarski Kazanlyk zwany jest powszechnie Doliną Róż. Region ten słynny jest na całą Europę ze swoich upraw. Oprócz kosmetyków, z bułgarskich róż powstaje także unikatowa różana konfitura oraz woda mineralna z różanym aromatem. To na pewno rarytasy, w które warto się zaopatrzyć odwiedzając kraj nad Morzem Czarnym! Dodatkowo, oczywiście, warto posmakować tutejszego wyśmienitego wina, rakii, a wypoczywając w którymś ze słonecznych kurortów, należy nie żałować sobie tutejszych ryb i owoców morza! Skosztuj wszystkich przysmaków podczas swojego wypoczynku w Bułgarii! :)
