Z tego 3 miliony w samej Albanii, gdzie jest językiem urzędowym a reszta to głównie Macedonia Północna (tu też jest drugim językiem urzędowym), Kosowo oraz Czarnogóra. A więc tereny, które kiedyś należały do tak zwanej Wielkiej Albanii. Z uwagi na dużą liczbę emigrantów, język albański jest też używany we Włoszech, Grecji, Niemczech, Wielkiej Brytanii oraz USA i Australii. W tych krajach około 3 miliony emigrantów mówi po albańsku.
Język albański swoje korzenie ma w językach indoeuropejskich, czyli w językach, które są spokrewnione ze sobą, używane w Europie, Indiach i południowo-zachodniej Azji.
Skąd pochodzi język albański? A więc początki tego języka są z okresu około VII w. n.e. Najstarszy dowód na powstanie tego języka jest przechowywana we Florencji formuła chrztu z 1462 roku. Ciekawe jest to, iż dopiero w wieku XX wykształtowała się jego forma pisemna i przyjęto łaciński alfabet. Wcześniej istniał jedynie jako forma słowna. Badacze języków doszukali się jego podobieństwa również do języka iliryjskiego, jednak brak większych na to dowodów.
Półwysep Bałkański jest podzielony językowo. Oznacza to, że w różnych miejscach można zauważyć znaczące różnice w wymawianiu niektórych słów i zwrotów.
Na północy Albanii, w Macedonii i Kosowie jest używany dialekt gegijski, a na południu Albanii oraz we Włoszech i Grecji jest używany dialekt toskijski, który jest bardziej literacki. Obydwa te dialekty różnią się między sobą pod względem fonetyki, leksykalnie oraz gramatycznie. Można śmiało powiedzieć, że są to niemal dwa odmienne języki. Granicą kulturową tych języków jest rzeka Shkumbin.
Turyści mogą w czasie wakacji porozumiewać się w języku angielskim, którego dosyć dobry poziom jest u obsługi hotelowej, w restauracjach, barach, pubach i w sklepach. Również karty menu w restauracjach są prawie zawsze w 2 językach, czyli albańskim i angielskim. Coraz częściej dochodzą do tego języki: rosyjski, polski.
Problem pojawia się, gdy turyści chcą porozumieć się ze starszymi Albańczykami, którzy władają jedynie językiem albańskim i trochę po włosku i grecku.
Może jednak warto nauczyć się paru podstawowych słów?
Samo brzmienie języka albańskiego jest już dość tajemnicze. Językoznawcy zakwalifikowali go do odmiennej grupy, gdyż w ogóle nie przypomina on języka słowiańskiego ani rumuńskiego. W brzmieniu najbardziej pasuje do języka rumuńskiego. Te 2 języki mają wiele identycznych wyrazów. Dla osób, które pierwszy raz słyszą język albański ciężko odróżnić pojedyncze wyrazy. Brzmi on jak ciąg płynnie wypowiadanych słów, trochę szeleszczących i słychać literę R wymawianą jak w języku angielskim a w szczególności w amerykańskiej odmianie.
Na pocieszenie mogę dodać jedynie to, że gramatyka nie jest aż tak trudna i można jej się w miarę szybko nauczyć. Ma jedynie 5 przypadków.
Alfabet albański składa się 36 znaków. 25 zwykłych oraz 9 diagrafów: dh, gj, ll, nj, rr, sh, th, xh, zh i dwóch znaków diakrytycznych ë, ç. Niektórym z nich warto się bliżej przyjrzeć ze względu na ich trudną wymowę. Oswojenie się z ich brzmieniem znacznie ułatwia nam rozumienie języka albańskiego.
ç – wymowa jak polskie CZ
dh – wymowa jak TH w języku angielskim this
th – wymowa jak TH w języku angielskim think
gj – zamienia się w „dj” (np. Nadia) lub krótkie „dź”
ll - ł
nj -ń
sh -sz
x - dz
xh - dż
zh – ż
ë – jak ö w języku niemieckim möchte; a na końcu słowa często ledwo słyszalne
q - słabe cz. Bliżej polskiego ć
rr – jak w słowie karramba
y – jak ü w jeżyku niemieckim Grün
Popularne i przydatne zwroty:
Dzień dobry – Mirëmëngjes
Cześć – Përshëndetje
Dobry wieczór – Mirëmbrëma
Przepraszam – Më falni
Do widzenia – Mirupafshim
Proszę – Ju lutem
Dziękuję – Faleminderit.
Tak – Po
Nie – Jo
Pomocy! – Ndihmë!
Jak się masz – Si jeni?
Jak się nazywasz? – Si e keni emrin?
Mam na imię… – Emri im është …
Nie mówię po albańsku – Unë nuk flas shqip.
Toaleta dla pań – gra
Toaleta dla panów – burra
Nie rozumiem – Nuk kuptoj.
Mówisz po angielsku? – A flisni anglisht?
