Aktywne wakacje na Bałkanach
Macedonia Północna za sprawą malowniczego Jeziora Ochrydzkiego oraz pięknych plaż jest coraz częściej odwiedzanym krajem. Turyści doceniają piękno miast Skopje, Ochryda, Struga i Bitola. Najważniejszym co ten kraj ma do zaoferowania są jednak góry! Niemal 80% powierzchni Macedonii Północnej stanowią tereny wyżynne. Spośród kilkudziesięciu tamtejszych pasm górskich, aż trzynaście przekracza wysokością 2000 metrów n.p.m. Według wielu to kraj z największą liczbą wysokich szczytów górskich na świecie! Najwyższy spośród wszystkich macedońskich pasm górskich jest Korab, z unikatowym szczytem Golem Korab. Właśnie przez ten szczyt przebiega granica państwowa Kosowa, Albanii i Macedonii Północnej, będąc przy tym najwyższym szczytem dwóch ostatnich z wymienionych państw. Przez to góra ta jest zaliczana do Korony Europy.
Spośród kilkudziesięciu pasm górskich Macedonii Północnej, oprócz Korab, wśród najważniejszych należy wymienić góry Baba, Galiczica, Szar Płanina i Bistra. Są ważne i unikatowe dzięki czemu zostały objęte ochroną trzech parków narodowych. Góry te są różnorodne, czasami skaliste, nierzadko zielone, porośnięte roślinnością, obfitują w źródełka i piękne jeziora, poprzecinane są także szlakami wspinaczkowymi. Najstarszy z parków, obejmujący swoim terenem pasmo Baba, powstał w 1948 roku i nazywa się PN Pelister. Na swoim obszarze, oprócz malowniczych wzniesień i szczytów, skrywa dwa unikatowe jeziora polodowcowe, zwane Pelisterskimi Oczami. Kolejny z parków, PN Gliczica, obejmuje pasmo górskie noszące tę samą nazwę i rozciąga się pomiędzy Jeziorem Ochrydzkim i Prespańskim. Ostatni z rezerwatów, czyli PN Mawrowo, zlokalizowany jest w górach Szar Płanina, Korab i Bistra. Poza najwyższymi macedońskimi szczytami, zlokalizowany jest tu przepiękny wąwóz rzeki Radiki. Znajduje się tu także kilka tradycyjnych wsi, w tym Galicznik, który znany jest z bogatego folkloru. Według tradycji, w lipcu odbywa się tu huczny ślub mieszkańców Galicznika – kilka par zawiera związek podczas jednej uroczystości, ślubując sobie wierność i miłość w tradycyjnych kostiumach.
Chcąc wybrać się w podróż po niepopularnych, a niezwykle pięknych górskich zakątkach Macedonii Północnej, warto rozpocząć od wioski Ełszani, oddalonej o około 10 km od znanej powszechnie Ochrydy. Życie toczy się tu w bardzo tradycyjny sposób, a wielu mieszkańców prowadzi własne winnice, sady, hoduje zwierzęta, produkuje w tradycyjny sposób lokalne specjały. Wioska ta może być idealnym miejscem do spotkania z lokalnym folklorem, ale także może stanowić dobrą bazę wypadową na wędrówkę lub przejażdżkę w malownicze góry Parku Narodowego Galiczica. Okolica słynie z niebywale bogatej fauny i flory. Funkcjonują tu również schroniska i tradycyjne górskie domki, gdzie można zostać na noc, zorganizować wieczornego grilla i podziwiać piękne widoki. PN Galiczica zlokalizowany jest pomiędzy dwoma jeziorami – Ochrydzkim i Prespańskim. Wiele osób miało już okazję docenić walory pierwszego z wspomnianych zbiorników wodnych. Czas by poznać także drugie z nich! Jezioro Prespa znajduje się na granicy trzech państw: Macedonii Północnej, Albanii i Grecji. To jezioro niedocenione, niejako zapomniane przez turystów, przez co wydaje się niezwykle czyste, dziewicze, a czas w jego okolicy płynie wolniej. Dzięki spokojowi, który tu panuje, to jedno z najczystszych jezior Europy i najważniejszych rezerwatów Bałkanów. W jego okolicy żyje dużo gatunków niespotykanych w innych miejscach ptaków. Na jeziorze, 2 km od miejscowości Końsko, znajduje się bezludna wyspa Gołem Grad, zwana czasami wyspą węży. Rzeczywiście, żyje tu kilka gatunków węży, jak i wiele zbiorowisk innych zwierząt. Poza tym miejsce słynie z ruin starożytnych budynków i świątyń. Po odpoczynku na wyspie i powrocie do miejscowości Końsko, warto wybrać się na drugi, przeciwległy, brzeg jeziora Prespa, który bogaty jest w małe tradycyjne miejscowości. Zlokalizowana jest tam m.in. wioska Brajčino, uznawana za pierwszą macedońską miejscowość, w której powstała inicjatywa ekoturystyki. Jest malowniczo umiejscowiona, u podnóża góry Baba, przy samej granicy PN Pelister. Mieszkańcy zajmują się tu przede wszystkim tradycyjną produkcją żywności, udzielają noclegów w swoich tradycyjnych domach. Większość widocznych w wiosce zabudowań pochodzi z XIX wieku, zachowano je w niezmienionej formie przez około 200 lat. Warto dłużej pozostać w tej okolicy, wygospodarować czas na relaks przy Jeziorze Prespa oraz wybrać się do innych okolicznych wsi, np. Slivniticy oraz Kurbinova. W drugiej z miejscowości znajduje się przepiękna cerkiew, będąca jedną z najważniejszych dla Macedońskiego Kościoła Prawosławnego. Cerkiew św. Jerzego w Kurbinowie została wzniesiona w 1911 roku i słynie z niebywałego wnętrza – jej ściany i sufit pokrywają freski typowe dla tutejszej sztuki średniowiecznej. Styl ten łączy w sobie elementy nawiązujące do sztuki Bizancjum oraz charakterystyczne symbole macedońskie.
Po wypoczynku nad jeziorem oraz odwiedzeniu okolicznych wiosek, należałoby wybrać się do najstarszego macedońskiego parku narodowego, który jest na wyciągnięcie ręki – PN Pelister. Najwyższy tutejszy szczyt nosi tę samą nazwę co park i ma wysokość 2601 m n.p.m.. Poniżej niego znajdują się dwa jeziora polodowcowe, zwane Pelisterskie oczi. Charakterystyczną rośliną tego regionu jest unikatowa sosna rumelijska, zwana „Molika”. Przemierzając te tereny, można zobaczyć niebywałe zjawisko zwane „skalistymi rzekami”. Po dotarciu na szczyt i ujrzeniu jezior, widok zapiera dech w piersiach. Można tu podziwiać nieziemskie krajobrazy, oddychać czystym powietrzem, napić się źródlanej wody. Z jednej strony podziwiać w oddali równinę Pelagonia i miasto Bitola, z drugiej zaś jezioro Prespa i góry Galiczica.
Góry Macedonii Północnej mają naprawdę mnóstwo do zaoferowania! Można tu spędzić niezwykle dużo czasu, przemierzając te dziewicze tereny. Szukając jednak odmiany i urozmaicenia, warto po odwiedzeniu PN Pelister, wybrać się do słynnej Ochrydy, miasta wpisanego na listę UNESCO, pełnego zabytków, zwanego „Jerozolimą Bałkanów”. Osoby, które chcą zaznać jeszcze więcej lokalnej atmosfery, powinny zaś odwiedzić inną tutejszą wioskę. Pamiętajmy, że każdy region jest inny i w wiosce w okolicy Ochrydy, zostaniemy ugoszczeni w nieco inny sposób, niż np. w Brajčinie. Interesującym miejscem w okolicy Ochrydy może być wioska Kuratica, słynąca z wypieku chleba i pysznych domowych trunków.
Poszukując inspiracji na aktywny wyjazd, warto wziąć pod uwagę malowniczą Macedonię Północną, a w szczególności jej górskie tereny. Tutejsze widoki i przysmaki, połączone z gościnnością, nie mają sobie równych!
