Nikšićko - piwny król Bałkanów?

Rego-Bis, 03.01.2022

Piwo Nikšićko jest produkowane w jedynym browarze w Czarnogórze o nazwie Trebjesa. Zlokalizowany jest on na północy kraju w drugim co do wielkość mieście Nikšić (ponad 50 000 mieszkańców). Nazwa browaru pochodzi od wzgórza o wysokości 752 m n.p.m. znajdującego się w centrum miasta. Nikšić to ważny ośrodek przemysłowy.  Co ciekawe, założenie w 1896 roku przez Vuka Krivokapić pierwszego w tym kraju browaru Onogošt, zapoczątkowało proces industrializacji miasta. Słowiański termin Onogošt nawiązuje do średniowiecznej nazwy miasta. Wywodziła się ona od rzymskiego obozu wojskowego z IV wieku n.e  (castrum Anderba), znanego później jako ostrogocka twierdza Anagastum. Współczesna nazwa miasta pojawia się w XV wieku i pochodzi od czarnogórskiego plemienia Nikšići. 

Vuk Krivokapić zdobył doświadczenie pracując w fabryce piwa w Sarajewie. W 1894 roku udał się do ówczesnej stolicy Czarnogóry Cetinje, gdzie sam książę Mikołaj I dał mu zgodę i rady jak zbudować pierwszy w kraju browar. Wraz z udzieleniem koncesji browar Onogošt uzyskał konkretną pomoc w postaci 10 letniego zwolnienia z wszelkich podatków. Krivokapić zakupił w Trieście (wtedy Austro-Węgry) maszyny do fabryki. Z Triestu w swoje liczne podróże cesarskim jachtem Miramar wypływała cesarzowa Elżbieta (popularna Sissi). Kierowała się m.in. na Korfu, gdzie miała pałac Achillion, który można obecnie zwiedzić w ramach wycieczek fakultatywnych z albańskich kurortów Ksamil i Saranda. Nieco później Krivokapić zaopatrzył się w 600 mniejszych i 20 większych beczek oraz 4000 butelek do piwa. Ze względu na zacofaną technologię browar miał problem zaspokoić nawet zapotrzebowanie samego miasta.

W 1896 roku rozpoczęto sprzedaż piwa w stolicy Cetinje i Podgoricy, gdzie browar miał swoje magazyny. Ze względu na zagrożenie ze strony zagranicznej konkurencji oraz w celu usprawnienia pracy i zwiększenia produkcji do Nikšića przybyli z Pragi dwaj znawcy piwa, Adolf Janauš i Adolf Švahl. Polecił ich czeski publicysta Jozef Holečka, który w wojnie 1876-1878 przeciw Turcji towarzyszył armii czarnogórskiej i relacjonował przebieg kampanii w czeskich gazetach. Zaangażowanie tych ekspertów w krótkim czasie przełożyło się na sam proces produkcji. Wkrótce gazeta „Nevesinje” napisała, że ​​piwo z Nikšića  radzi sobie z zagraniczną konkurencją pod względem jakości a produkcja piwa szybko potroiła. W 1911 został otwarty drugi browar w Czarnogórze również w Nikšiću, czyli Trebjesa. W czasie I wojny światowej oba browary zostały zniszczone. Po wojnie tylko  Trebjesa została odbudowana i wznowiła działalność w 1926 roku. W 1932 roku Nikšićko zdobyło złoty medal w prestiżowym międzynarodowym konkursie piwa w Paryżu.

Obecnie browar Trebjesa oferuje 6 rodzajów piwa Nikšićko:

–        Nikšićko pivo - czyli najpopularniejsze klasyczne jasne piwo typu lager. Nawiązuje do ponad 100 letniej tradycji warzenia piwa w Nikšiću. Ma 5% alkoholu a zawartość słodu to 11.4%. Najlepiej serwować mocno schłodzone (od 3 do 5 °C).

–        IPA - czyli Indian Pale Ale. Charakteryzuje się przyjemną i delikatną goryczką zharmonizowaną ze słodową słodyczą. Egzotyczny aromat owoców tropikalnych wraz z nutą igieł sosnowych pochodzi ze specjalnych gatunków chmielu. Zawartość alkoholu to 4,6 %. 

–        Cool Limun - połączenie piwa i cytryny. Idealne orzeźwienie na gorące wakacyjne dni w Czarnogórze. Zawiera tylko 2 % alkoholu.

–        Cool Grejpfrut – kolejne piwo owocowe, tym razem o smaku grejpfruta. Napój o zawartości 2% alkoholu łatwo gasi pragnie.  

–        Gold – jasne piwo reklamowane jako klasa premium. Powstałe ze specjalnej kombinacji słodu, chmielu i jęczmienia piwnego. Zawiera 5,2% alkoholu

–        Tamno – ciemne piwo. Powstaje ze starannie wyselekcjonowanych składników, najlepszych rodzajów aromatycznego słodu i czystej wody. Jest ono mocniejsze, zawiera 6.2 % alkoholu.

Nikšićko oprócz dominującej pozycji w Czarnogórze jest także popularne w Serbii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Macedonii Północnej, Albanii i Słowenii. Jest eksportowane również do państw europy zachodniej.

W 2017 w Podgoricy powstał niewielki browar rzemieślniczy Akademija Piva https://www.akademijapiva.me/. Piwa z tego browaru można spróbować w dwóch pubach, w Podgoricy oraz najpopularniejszym czarnogórskim kurorcie – Budvie.