Świeże warzywa, soczyste owoce, aromatyczne przyprawy, pożywne mięsa i wyborne wina – to ważne, ale nie jedyne elementy bułgarskiej kuchni, z jakimi zetkną się turyści wypoczywający w tym rejonie Bałkanów. Poznaj tradycyjne bułgarskie potrawy i dowiedz się czego warto spróbować podczas wakacji nad Morzem Czarnym.
Czym charakteryzuje się kuchnia bułgarska?
Tradycyjne potrawy przyrządzane w Bułgarii należą do bardzo zróżnicowanych i pożywnych, mimo, że kuchnia bułgarska charakteryzuje się prostotą składników.
Istotną rolę w bułgarskiej kuchni odgrywają sery oraz jogurty, które spożywa się tutaj zarówno osobno, jak też w postaci dodatku do różnych dań. W regionalnym menu bez problemu można znaleźć smakowite dania grillowane, potrawy pieczone czy tzw. jednogarnkowe.
W zależności od regionu, kuchnia bułgarska nieco się różni, bowiem inne potrawy królują w nadmorskich kurortach, a co innego jada się w górskich wioskach. Menu zmienia się również w zależności od pory roku, ponieważ w okresie zimowym dominują podawane na gorąco treściowe dania na bazie mięsa, natomiast w lecie – na stołach najczęściej lądują chłodniki oraz sałatki.
Warto zauważyć, że w kuchni bułgarskiej widoczne są ponadto wpływy tureckie, a także greckie. Niezależnie od wszystkiego, ten bałkański kraj może poszczycić się mnóstwem tradycyjnych i unikatowych potraw, z jakimi można zetknąć się na terenie całej Bułgarii. Czego warto spróbować spędzając wakacje w Bułgarii?
Sałatka szopska – kultowa potrawa podczas wakacji w Bułgarii
Jedną z najbardziej rozpoznawalnych potraw w Bułgarii jest sałatka szopska, której nazwa pochodzi od zamieszkujących górskie rejony Szopów. W jej składzie znajdują się m.in. ogórki, pomidory, grillowane lub marynowane papryki, czerwona cebula oraz starty słony ser owczy sirene, smakiem zbliżony do fety. Sałatkę szopską często spotyka się też z dodatkiem oliwek i podaje z rakiją. Podstawą wyjątkowego smaku sałatki szkopskiej są świeże warzywa.
Popularną oraz szybką alternatywą dla sałatki szkopskiej jest przekąska w postaci grubego plastra sera sirene, posypanego zieloną albo czerwoną czubricą i polanego oliwą. W skład zielonej czubricy wchodzi m.in. cząber, zielona papryka, natka pietruszki, cebula, koper, kozieradka, tymianek i lubczyk. Z kolei czerwona czubrica to mieszanka sproszkowanej czerwonej papryki, pomidorów, rozmaryn, czosnek oraz bazylia.
Banica – tradycyjna bułgarska przekąska
Banica jest przekąską, której podstawowymi składnikami są ciasto filo i regionalny ser sirene. Nazwa tego wybornego specjału nawiązuje do starobułgarskiego określenia, które oznacza zwijanie, co dobrze odzwierciedla prostotę banicy, powstającej z zapiekanych ruloników ciasta, nadziewanego masą serową. Ciasto filo wyglądem przypomina ciasto francuskie, jednak dodatkiem do mąki nie jest w tym przypadku masło, a oliwa.
Istnieje kilka wersji banicy, bowiem można spotkać ją również ze szpinakiem, dynią, kiszoną kapustą, a nawet mielonym mięsem. Występuję także w wersji słodkiej, gdzie dodatkiem mogą być m.in. owoce czy marmolada. Banica najlepiej smakuje na ciepło, popijana kefirem albo ayranem.
Tarator – smaczny i zdrowy chłodnik
Tarator to zupa bazująca na bułgarskim jogurcie (kiselo mlyako), do którego wkrawane są kawałki ogórka, koper, czosnek i różne przyprawy. Chłodnik ten ma fantastyczne właściwości prozdrowotne i odżywcze, głównie za sprawą bakterii lactobacillus bulgaricus, które dbają o równowagę mikroflory żołądka. Przepyszny tarator na bazie kwaśnego mleka to popularna w Bułgarii przystawka, szczególnie w upalne dni. Zazwyczaj przygotowuje się go dzień wcześniej i chłodzi długo w lodówce, ale często tarator przyrządza się z dodatkiem rozkruszonych kostek lodu.
Frytki z serem – bułgarskie danie, którego musisz spróbować!
Typowe bułgarskie frytki krojone są w cienkie plastry lub półksiężyce i nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie podawane były z… tartym serem sirene. Wielu turystów jest sceptycznie nastawiona do tego dania, jednak po spróbowaniu lokalnego specjału zmienia zdanie. W tym rejonie Bałkanów frytki lub ziemniaki z białym serem sirene traktuje się jako przystawkę lub dodatek do głównego dania. Dorośli chętnie delektują się tą potrawą popijając przy niej zimne piwo.
Bułgarskie ryby i owoce morza
Z racji tego, że Bułgaria leży nad Morzem Czarnym, w regionalnej kuchni nie brakuje wspaniałych ryb i owoców morza. W lokalnych gastronomicznych można zamawiać różne gatunki ryb, w tym takie, jak okoń morski, dorsz, flądra, płastuga, belona czy pstrąg tęczowy. W każdej tawernie można skosztować też grillowanego śledzia (caca) oraz smażonego na patelni karpia.
Stołując się w bułgarskich restauracjach, bez trudu można też kupić grillowane krewetki królewskie, podawane zwykle z masłem czosnkowym. Polecamy również gotowane na białym winie małże (omułki), które z dodatkiem czosnku oraz pietruszki smakują wyśmienicie, a także kalmary – smażone na maśle czosnkowym z koperkiem.
Lutenica, czyli papryka w roli głównej
Podczas wczasów w Bułgarii warto choć raz zamówić kolorowe papryki z grilla, serwowane z dodatkiem aromatycznego czosnku, koperku i oliwy. Papryka dla Bułgarów znaczy tyle, ile dla nas ziemniaki, dlatego jest składnikiem wielu różnych potraw. W bułgarskich lokalach często można spotkać zapiekane papryki faszerowane mięsem lub serem, które można jadać np. ze świeżym chlebem.
Najbardziej znanym w Bułgarii produktem kulinarnym na bazie papryki jest lutenica (ljutenica). Dokładnie jest to pasta paprykowo-pomidorowa z dodatkiem marchewki, a jej charakter określa przedrostek „ljuto”, oznaczający „ostro".
Bułgarzy nie wyobrażają sobie normalnego funkcjonowania bez słoiczka lutenicy, którą wykorzystują niemal do wszystkiego. Prawdziwa bułgarska lutenica jest gęsta, ostra i jednocześnie słodkawa. Co ciekawe, w niektórych wersjach tej potrawy można znaleźć orzechy włoskie lub czosnek.
Bułgarski deser, czyli coś na słodko
Mnóstwo bułgarskich deserów ma tureckie korzenie, począwszy od klasycznej baklawy (warstwy ciasta filo z orzechami polanymi słodkim syropem), poprzez tulumbę (smażone ciasteczka zanurzone w syropie), aż po cieszące się dużą popularnością mleko ryżowe.
Wśród tradycyjnych bułgarskich deserów, warto wymienić takie, jak np. kozunka, czyli ciasto drożdżowe pieczone w formie warkocza z dodatkiem w postaci orzechów, migdałów, rodzynek i maku. Smaczna jest także katma, przygotowywana z nadziewanego słodkim farszem ciasta filo, smażona na patelni w dużej ilości tłuszczu.
Kadarka i inne bułgarskie wina
Bułgarskie wina uważane są przez wielu wybitnych sommelierów i koneserów za jedne z najlepszych trunków w całej Europie! Wina produkowane są na terenie całej Bułgarii i na trwałe wkomponowały się w kuchnię oraz kulturę tego bałkańskiego kraju, towarzysząc mieszkańcom podczas biesiad, w chwilach relaksu czy świąt.
Do najbardziej znanych i cenionych szczepów czerwonej winorośli należą m.in. gymza, melnik, marud oraz pamid, natomiast te z białymi owocami, to przede wszystkim diamat, ugni Blanc i chardonnay, ale te są znacznie mniej powszechne. Turyści chętnie wracają z urlopu w Bułgarii w butelkami wina, wśród których jest nie tylko popularna Kadarka, ale również inne smakowite trunki.