Chorwackie perełki: Dubrownik i Split

Rego-Bis, 08.06.2022

Dubrownika nikomu nie trzeba specjalnie przedstawiać. Stare miasto złożone z urokliwych kamiennych uliczek, starych kamienic, wspaniałych pałaców i kościołów zostało wpisane na listę w 1979 roku. Dubrownik w okresie średniowiecza stał się prosperującą republiką handlową. Dzięki bogactwu oraz umiejętnej dyplomacji miasto osiągnęło niezwykły poziom rozwoju szczególnie w XV i XVI wieku. Wspaniały widok na starówkę „Perły Adriatyku” jest z drogi Jadranska Cesta oraz wzgórza Srđ, na które można wjechać kolejką. W Dubrowniku były kręcone m.in. „Gwiezdne Wojny” oraz  „Gra o Tron”. Przyczyniło się to do dalszego zwiększenia liczby turystów zwłaszcza z USA oraz powstania anegdoty.  Amerykański turysta po zakończeniu zwiedzania miasta zapytał się przewodnika „I to wszystko zostało zbudowane na potrzeby serialu?”

Zabytkowe centrum Splitu wraz z Pałacem Dioklecjana również zostało wpisane na listę w 1979 roku. Pałac został zbudowany na przełomie III i IV n.e., to jeden z najciekawszych zabytków późnego antyku. W późniejszym okresie stał się on podstawą zabytkowej starówki Splitu. Dawne mauzoleum posłużyło jako źródło materiału budowlanego dla powstałej w średniowieczu katedry. Pozostałe elementy historycznego centrum Splitu to m.in. średniowieczne umocnienia, kościoły romańskie z XII i XIII wieku oraz pałace w stylu renesansowym, gotyckim i barokowym.  Popularny amerykański serial Gra o tron był kręcony nie tylko w Dubrowniku, ale także w Pałacu Dioklecjana. Jego podziemia posłużyły do stworzenia filmowego miasta Meereen, gdzie trzymano i szkolono smoki. Warto wspomnieć o samej osobie cesarza Dioklecjana. Jest on uważany za jednego z największych reformatorów i wizjonerów w historii Cesarstwa Rzymskiego. Zmiany przez niego wprowadzone były tak zasadnicze, że przez nowożytnych historyków jest uważany za twórcę dominatu. Była to nowa forma ustroju. Zwrot „dominus noster”, który tłumaczy się jako „nasz pan" został włączony do oficjalnych tytułów cesarza. Oznaczał on zmianę stosunków na linii władca - mieszkańcy imperium. Ci ostatni stali się poddanymi swego cesarza, który miał władzę absolutną. Był on uważany za postać półboską. Pozycja władcy wynikała z rozbudowanego systemu biurokratycznego nastawionego na zbieranie podatków służących utrzymaniu rozbudowanej armii.  Dioklecjan wprowadził tetrarchię, czyli system, gdzie władzę sprawowało 4 cesarzy (2 starszych - augustów i 2 - młodszych cezarów). Po 20 latach augustowie mieli abdykować na rzecz cezarów, którzy wybierali 2 następców. Miało to rozwiązać problem sukcesji, będącej jedną z przyczyn tzw. kryzysu III wieku w Cesarstwie Rzymskim. Po abdykacji Dioklecjana system długo nie przetrwał. Co ciekawe, gdy Dioklecjan przeszedł na dobrowolną emeryturę zaczął uprawiać kapustę na terenie swojego pałacu. Czy jego pomysł podchwyci któryś z dzisiejszych polityków?